Jak chcieć się uczyć?

Motywacja jest jednym z najważniejszych procesów potrzebnych do osiągnięcia sukcesu w każdej dziedzinie życia. Dzięki niej człowiek może wytworzyć chęć (wolę) do działania i uczestniczenia w różnych kursach czy zajęciach online. Jednakże takie zajęcia uwzględniają tylko racjonalne podejście do podjęcia działania, zapominając o przesłankach emocjonalnych, które również są istotną komponentą tego procesu.

Jeśli wziąć pod uwagę główne komponenty długotrwałych procesów uczenia się: motywację, działanie i wolę, to żaden z tych czynników nie jest wstanie istnieć bez pozostałych. Dlatego tak ważne jest, aby nieprzerwanie podtrzymywać procesy motywacyjno-wolitywne. W teraźniejszym świecie, w trakcie pandemii, uczelnie, szkoły, kursy zdalnego nauczania zakładają, że odbiorca jest odpowiednio dobrze zmotywowany i chętny do działania. Jednakże nie zawsze tak jest.

Efektywne uczenie się jest warunkowane przez szereg czynników. Ich znaczenie może być różne u każdej jednostki lub zmieniać się w strukturach grupy. Ukierunkowanie na przyrost wiedzy może być zamierzone, jaki i niezamierzone. Dlatego też proces motywacji może być wewnętrznie inspirowany przez jednostkę lub być od niej całkowicie niezależny.  Niestety, nadal obserwuje się rosnący odsetek ludzi odpadających za studiów i kursów prowadzonych zdalnie. Wprowadzane są działania mające na celu przestawienie znaczenia przedmiotu, jego istotność i korzyści, a także zwraca się uwagę na element nowości, który to wywołuje chęć lepszego zgłębienia tematu. Jednakże o wiele ważniejsza jest motywacja generowana samodzielnie przez osobę uczącą się. Wytwarza się ona dzięki informacjom z różnych źródeł oraz poprzez stan emocjonalny w momencie określania poziomu motywacji. Dlatego też lepiej dostarczać informacje wpływające na wewnętrzną motywację oraz dbać o dobre samopoczucie, atmosferę procesu uczenia się i stan emocjonalny osoby uczącej się, jak i całej grupy.

Ważnym aspektem podtrzymującym wewnętrzną motywację na kolejnych etapach zdalnego nauczania jest początek pracy. Jeżeli grupa, w tym prowadzący, okażą się chętni do pracy, zaangażowani, a atmosfera w grupie będzie przyjazna są duże szanse utrzymywania się wysokiego poziomu motywacji. Równie często możemy spotkać się z motywacją negatywną. W przypadku nauczania zdalnego, kiedy pojawia się osamotnienie uczącego się i brak wsparcia ze strony grupy duże grono uczących się podważa sens nauki. Co powoduje również negatywne nastawienie do tego typu formy nauczania w przyszłości oraz zaprzestanie udziału w zajęciach.

Pozytywne warunkowanie chęci nauki może odbywać się poprzez przyjazne środowisko- platformę e-learningową, która będzie dostosowana do wymagań i umiejętności grupy. Takie oprogramowanie może pozytywnie wpłynąć na podtrzymywanie zainteresowania kursem, jednocześnie pozwalając na płynną komunikację między uczestnikami, a prowadzącym. Motywujący kształt programów dydaktycznych można uzyskać poprzez postawienie sobie kilku pytań: „Czy cele są klarowne i sensowne? Czy wyzwania są wystarczająco duże i wartościowe? Czy działania uczące są ukierunkowane na studenta? Czy funkcjonuje forma wspólnoty uczących się osób?”.

Zakres literatury poruszającej temat nie jest wystarczający. Jednakże podkreśla się duże znaczenia motywacji i jej komponent. Uwidacznia się jednak skutek odwrotny do zamierzonego w sytuacji bezpośredniego oddziaływania motywacyjnego. Lepszy wynik osiągają zróżnicowane bodźce zewnętrzne działające głównie na motywację wewnętrzną.

Martyna Szabat